Okuma Metni

(s. 7-10)

Heavy metal, formunu edinmeye başladığı 1960’ların sonundan1 2 bu yana, dünyada on milyonlarca insanın tutkuyla dinlediği, her yıl on binlerce insanın kıta kıta gezerek yüzlerce farklı festival ve konser alanında bir araya gelmesini sağlamış olan küresel, kitlesel bir müziktir. İfade edilen bu rakamlar, yaklaşık her beş yılda bir neredeyse katlanarak artarken heavy metalin yalnızca bir müzik olmadığı, aynı zamanda bir pro- test duruşu, çoğu zaman anarşist bir eleştiriyi, âsi ve öfkeli bir tepkiyi ve hayata dinamik ve yapıcı/yıkıcı bir bakışı içerdiği günümüz dünyasının yaygın kabullerindendir.

1980’li yıllardan başlayıp günümüze değin süregelen akademik ve bağımsız heavy metal araştırmaları, tezleri, analiz ve eleştirileri, belgeselleri, yapımları ve filmlerinin sayısı her geçen yıl çoğalıyor. Yapımlardan bir kısmı ana akım sinema endüstrisinin, bir kısmı bağımsız yapımcıların, bir kısmı da akademik alanın izlerini taşımaktadır. Ancak her zaman olduğu gibi en adanmış, kapsamlı çalışmalar, heavy metal ile yaşayan, Türkiye’de ‘metalci’ dediğimiz, uluslararası ifadesiyle ‘metal- head’ ve “headbanger’ların izlerini taşımaktadır.

Üniversitelerde kurulmaya başlanan bölümler, heavy me- tal’in bugüne kadar irdelenmeyen yönlerini bütün detaylarıyla ele almaya başlamıştır.4 Örneğin ABD’li heavy metal devi Metallica’nın “BlackAlbum”ü hakkında yüze yakın akademik yayın ve farklı dillerde olmak üzere black metal konulu 80’i aşkın belgesel içerikli yayın vardır. Günümüzde heavy metal hakkındaki araştırmaların sayısı on binlerle (sinema, belgesel, biyografi, kitap, makale, tez, ...) ifade edilmektedir.

Elinizde bulunan çalışma, dünyada ve Türkiye’deki belli başlı güncel araştırmaları, kitapları, akademik çalışmaları dikkate alarak Türkçe literatürde heavy metal tarihine katkıda bulunma düşüncesiyle hazırlanmıştır. Tabiî Türkiye’nin kendi coğrafyasındaki en büyük heavy metal kültürlerinden birini barındırdığı unutulmamalıdır. Bu çalışma, heavy metal konulu yüzlerce akademik ve bağımsız yayın, belgesel, yapım ve tezi, Türkiye’de ilk kez bir araya getirmeye, özetlemeye çalışmıştır; kısaca önemli gördüğümüz ayrımları heavy metal tarihi çatısı altında toplama gayretini içermektedir.

Hızla genişleyen ve derinleşen Heavy metal evrenini, (elbette her konuda olduğu gibi) hâlihazırda bulunduğu noktayı göz önünde bulundurarak işte “tarihi budur!”, diyerek tanım- layamayız, sadece bulunduğu ânı ve tarihini tanımlayabiliriz. Bununla birlikte geleceğini, yani müzikal, kültürel, ticarî ve toplumsal olarak neye dönüşeceğini kestirmek de pek olası görünmüyor.

Dolayısıyla bu çalışmadaki heavy metal tarihinin basım yılı ile sınırlı olduğunun farkındayız ve mevzumuz, derinlikli, ‘öfkeli ve hızlı müziğin" bir özet tarihidir. İçeriğin yapısını muhafaza edebilmek amacıyla “Türkiye’de heavy metal’in tarihi”, “Heavy metal’in gelecekteki olası nüfuzu ve kitlesel etkisi”, “Toplumların ve ulusların dönüşümü ile tabuların ve statükolar karşısındaki en büyük müzikal güç olarak heavy metal’in dönüşümlere tepkisi”” ya da “Doğu top- lumlarında heavy metal’in geleceği” vb. başlıklarda, üzerinde hâlihazırda yürütülen çok sayıda akademik/bağımsız çalışma ya da muhtemel çalışma konuları çalışmamızın dışında tutulmuş, sadece heavy metal’in küresel genel tarihi, yapısı ve toplumsal ("sosyal”) boyutları üzerine yoğunlaşılmıştır.

Bu çalışma, biyografik ya da kronolojik bir heavy metal tarihi sunumu değildir. Elbette heavy metal’in tarihi baştan sona anlatılmaya çalışılmıştır; ancak heavy metal’in aynı zamanda bir alt-kültür, duruş, isyan, statükoya, güce ve tabulara, müzik dolayımlı tematik tarih anlatım yöntemi benimsenmiştir. He- avy metal’in hâlihazırdaki kapsamı, derinliği, evrimi ve içeriği, kronolojik gelişiminden daha önemli ve anlamlıdır. Çalışmamızda heavy metal’in sosyo-kültürel dinamikleri ön planda tutulmuştur. Çalışmamızın çerçevesi kesinlikle heavy metal tarihiyle sınırlanmıştır. Punk, grunge ya da rock müzik gibi türler, sadece heavy metal ile bağlantıları çerçevesinde ele alınmışlardır.

Heavy metal, bir benliğin, ifadenin, kişiliğin, dünyaya bakışın, kişisel ve toplumsal fikirlerin gelişimindeki bir “olma”, “olabilme” sürecidir. Diğer yandan, özellikle genç yaşlarından itibaren bireyin kendini oluşturma, geliştirme ve keşfetme yolculuğudur. İnsanlığın bilinçlenme ve “olma” sürecindeki olası keşiflerinin, duygularının, tutkularının heavy metal müzik ve kültürde karşılığı vardır. İnsanın temel dayanakları, boşlukları, arayışları, tatminsizlikleri, tutkuları ve çözümsüzlüklerini en derinine kadar irdeler heavy metal. Bu anlamıyla bir isyan müziği ve alt-kültür olarak heavy metal, yalnızca kendine has bir “politiklik” ve statüko karşıtlığından ibaret değildir, aynı zamanda varoluş sorun- ları karşısındaki protest tavır ve dinamik duruştur da.